Trong những năm gần đây, khái niệm hộp mù (blind box) đã không còn xa lạ với giới trẻ và những người yêu thích sưu tầm. Xuất phát từ nền văn hóa Nhật Bản và Trung Quốc, hộp mù dần trở thành trào lưu tiêu dùng mới, lan rộng ra khắp các thị trường châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ. Sự phát triển của hộp mù và xu hướng của nó trong những năm gần đây không chỉ cho thấy sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng, mà còn phản ánh xu hướng cá nhân hóa, khám phá và trải nghiệm trong mua sắm hiện đại.
Hộp mù là gì?
Hộp mù là một dạng sản phẩm được đóng gói kín, người mua sẽ không biết bên trong là gì cho đến khi mở ra. Thông thường, mỗi bộ sưu tập hộp mù sẽ bao gồm nhiều mẫu khác nhau, trong đó có những mẫu hiếm với số lượng giới hạn. Điều này tạo nên yếu tố bất ngờ và kích thích người tiêu dùng mua nhiều sản phẩm để sưu tầm đủ bộ hoặc săn hàng hiếm.
Các sản phẩm phổ biến trong hộp mù
Hộp mù xuất hiện ở nhiều dạng sản phẩm, phổ biến nhất là:
-
Mô hình nhân vật hoạt hình (như Pop Mart, Sonny Angel, LEGO Minifigures)
-
Đồ chơi mini (Mini Brands, Tokidoki)
-
Trang sức, phụ kiện thời trang
-
Đồ decor bàn làm việc
-
Sản phẩm mỹ phẩm mẫu thử
Sự phát triển mạnh mẽ của hộp mù
1. Xuất phát từ nhu cầu giải trí và sưu tầm
Sự phát triển của hộp mù và xu hướng của nó trong những năm gần đây gắn liền với tâm lý sưu tầm và trải nghiệm của người tiêu dùng. Việc mở một hộp mù giống như một trò chơi may rủi, kích thích dopamine và cảm giác hồi hộp, tạo ra trải nghiệm tiêu dùng độc đáo.
2. Thị trường bùng nổ tại Trung Quốc và Hàn Quốc
Theo báo cáo từ iiMedia Research, quy mô thị trường hộp mù tại Trung Quốc đã vượt 30 tỷ nhân dân tệ vào năm 2023, với tốc độ tăng trưởng hàng năm trên 20%. Hãng Pop Mart trở thành biểu tượng của làn sóng này khi niêm yết thành công trên sàn chứng khoán Hong Kong và mở rộng ra các thị trường quốc tế như Mỹ, Nhật, Hàn.
3. Lan rộng đến Việt Nam và Đông Nam Á
Tại Việt Nam, mô hình hộp mù bắt đầu phổ biến từ khoảng năm 2020, điển hình qua các sản phẩm của Pop Mart, các chuỗi cửa hàng như Miniso, Mumuso và các shop online bán đồ decor, phụ kiện. Giới trẻ, đặc biệt là nhóm 18-30 tuổi, bị thu hút bởi yếu tố bất ngờ, tính cá nhân hóa và khả năng “khoe” sản phẩm hiếm trên mạng xã hội.
Những xu hướng mới trong lĩnh vực hộp mù
1. Kết hợp công nghệ NFT và metaverse
Một số thương hiệu đã ứng dụng công nghệ blockchain vào hộp mù. Người dùng không chỉ nhận được sản phẩm vật lý mà còn sở hữu phiên bản NFT tương ứng, có thể sử dụng trong thế giới ảo metaverse hoặc để trao đổi, bán lại.
2. Cá nhân hóa trải nghiệm mở hộp
Nhiều doanh nghiệp sử dụng dữ liệu người dùng để đưa ra đề xuất hộp mù phù hợp với sở thích cá nhân. Ngoài ra, việc livestream mở hộp trên TikTok, Shopee Live cũng trở thành xu hướng marketing mạnh mẽ, tạo ra hiệu ứng lan truyền và tăng doanh thu.
3. Hộp mù “tự làm” và mang tính giáo dục
Một số thương hiệu đã phát triển các hộp mù DIY (do it yourself), cho phép người dùng lắp ráp, sáng tạo sản phẩm sau khi mở hộp. Điều này không chỉ tăng tính tương tác mà còn hướng tới mục tiêu giáo dục hoặc rèn luyện kỹ năng.
4. Hộp mù thân thiện với môi trường
Trước lo ngại về rác thải nhựa và bao bì không tái chế, một số thương hiệu như LEGO đã bắt đầu chuyển sang sử dụng vật liệu thân thiện môi trường cho hộp mù. Đây là bước đi quan trọng trong xu hướng tiêu dùng bền vững.
Những thách thức đặt ra
Dù có nhiều điểm tích cực, hộp mù cũng gặp phải không ít chỉ trích:
-
Tạo thói quen chi tiêu không kiểm soát: Vì yếu tố may rủi, người tiêu dùng dễ bị cuốn vào việc mua nhiều lần để săn món hiếm.
-
Tác động đến tâm lý trẻ nhỏ: Nếu không kiểm soát tốt, trẻ có thể bị ảnh hưởng bởi cảm giác thất vọng hoặc mất kiểm soát khi không nhận được sản phẩm mong muốn.
-
Vấn đề pháp lý: Một số quốc gia đã bắt đầu kiểm soát chặt chẽ các sản phẩm hộp mù, xem chúng như một dạng “đánh bạc nhẹ”.
Kết luận
Sự phát triển của hộp mù và xu hướng của nó trong những năm gần đây là minh chứng cho sự thay đổi trong cách người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm – từ mua sắm đơn thuần sang tìm kiếm trải nghiệm, cảm xúc và cá nhân hóa. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, các doanh nghiệp cần chú trọng đến yếu tố đạo đức, minh bạch sản phẩm, bảo vệ người tiêu dùng và môi trường. Với những đổi mới công nghệ và mô hình kinh doanh linh hoạt, hộp mù hứa hẹn vẫn sẽ là một trào lưu thú vị trong ngành bán lẻ và tiêu dùng hiện đại.